De intelligentie van iemand wordt bepaald door drie factoren:
- Erfelijkheid (bepaalt de intelligentie voor tenminste 50%).
- De omgeving/het milieu, waarbinnen men leeft en opgroeit (rond de 30% bepalend).
- De covariantie, die samenhangt met erfelijkheid én omgeving. Uitleg: ouders, die zélf intelligent zijn én in een gunstig milieu vertoeven, stimuleren hun kinderen extra in de intelligentie-ontwikkeling (rond de 20% bepalend).
Over de mate, waarin elk van die drie factoren de intelligentie beïnvloedt, bestaan verschillende opvattingen. Sommigen kennen aan de erfelijkheid zelfs 80% invloed toe!
Hoe het ook zij, men kan tot op bepaalde mate werken aan een snellere/betere ontwikkeling van de intelligentie, voor wat betreft de verbale en de performale vaardigheden. Op verbaal gebied kan men denken aan het (meer) lezen van boeken, het (meer) bijhouden van actualiteiten, het oefenen in spreken en met woorden redeneren. De performale vaardigheden kunnen worden gestimuleerd door het maken van puzzles, het spelen met driedimensionale figuren, etcetera.
Naar mijn mening kan een terzake deskundige orthodidacticus/orthopedagoog/psycholoog ondersteuning bieden bij het sneller/beter ontwikkelen van de verbale en performale vaardigheden, bv. door het analyseren van de denkwijzen (verbaal en numeriek), de aanwezige kennis/informatie en de overige cognitieve vaardigheden van/bij een individu. Op basis van die analyse kan men dat individu meer effectieve en efficiënte denkwijzen aanleren en die oefenen én hiaten binnen de aanwezige kennis/informatie en overige cognitieve vaardigheden aanpakken.
Of en hoeveel vooruitgang wordt geboekt, hangt voor een groot deel af van het inzicht en inlevingsvermogen van de deskundige in het denken/redeneren, doen/handelen en beleven/voelen van het individu.
Er zijn natuurlijk grenzen aan de mate, waarin de intelligentie van iemand beínvloed kan worden. Elke mens heeft een ‘intelligentie-plafond.’ Op welk niveau dat plafond is gelegen, is niet te achterhalen, óók niet met intelligentietesten. Immers, het IQ, dat we meten met behulp van een intelligentietest is slechts een momentopname en niet méér dan dat! Daarmee is beslist niet gezegd, dat een op een bepaald moment afgenomen intelligentietest
geen voorspellende waarde zou hebben!
De voorspellende waarde is tijdelijk. Vandaar dat resultaten op intelligentietesten een beperkte
geldigheidsduur hebben.